در دوران قاجار فتحعلی خان گراشی و تجار اوزی اقتصاد لارستان را احیا کردند

 احمدخضری : دبیر هیات امنای دانشگاه آزاداسلامی مرکزاوز

در شماره قبل نوشتم که اقدامات نصیرخان لاری در سخت گیری های بیش از حد باعث گردید که بسیاری از تجار از لارستان و بندرعباس رانده شده و به مناطق دیگر روی بیاورند. سیاست و روش او توسط جانشینانش نیز ادامه یافت و در زمان قاجار لارستان و بندرعباس از مسیر بازرگانی کشور خارج شد و البته بندر بوشهرو اطراف آن رونق و آباد گردیدند.

این روند ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۲۷۸ هجری قمری با انتصاب فردی دیگر از لارستان سرافراز این اوضاع دگرگون شد. ناصرالدین شاه قاجار یکی از سرداران شجاع لارستان به نام «فتحعلی خان گراشی» را به عنوان حاکم لارستان منصوب کرد. فتحعلی خان گراشی حدود ۳۴ سال با اقتدار تمام بر لارستان کهن یعنی نواحی جنوب ایران که از بندر طاهری شروع و به شهر میناب خاتمه می یافت حکومت کرد. او در ابتدای حکومت خویش دریافت که بندرعباس و لارستان موقعیت اقتصادی و تجاری خویش را در اثر اقدمات سختگیرانه نصیرخان لاری از دست داده اند. بنابراین با برنامه ریزی سعی کرد این موقعیت از دست رفته را باز گرداند.

یکی از کارهای ارزنده او تشکیل شورای مشورتی بازرگانان لارستان برای حل مشکل بود. در این جلسه از بزرگان و تجار لار، اوز، بندرعباس، بستک، جناح و بندرلنگه دعوت و برای احیا و رونق اقتصادی مجدد منطقه طلب یاری کرد. بازرگانان اوزی ساکن در بندرعباس برنامه های خویش را ارائه دادند و بزرگان حاضر در جلسه نیز با آن موافقت نمودند ولی در زمان حیات فتحعلی خان گراشی با وجود کوشش در این زمینه پیشرفت کامل و جدی در این باره حاصل نشد اما با تلاش و کوشش وی و سایر تجار تا حدودی موقعیت پیشین لارستان احیا گردید و تجار لاری از سایر شهرها به لار برگشته و با همیاری تجار اوزی سعی کردند تا بازرگانی را در لار رونق دهند. تعدادی از اوزی ها نیز از بم، نرماشیر کرمان، یزد به بندرعباس آمده و اقدام به تجارت کردند. تجار اوزی و لاری در لارستان و بستک و لنگه و جناح مکمل تجاری اوزی در بندرعباس شده و اقدام به واردات و صادرات کالا کردند. گرچه فتحعلی خان به دلیل خودخواهی حدود ۲ ماه اوز را در محاصره گرفت و البته در این راه توفیقی نیافت ولی به هر حال با اقدامات نظامی، اقتصادی و سیاسی توانست لااقل بندرعباس را از حالت انفعال به فعالیت در آورد. وی در اواخر عمر خود به آبادی جاده ها و ساخت کاروان سراها و بازارها پرداخت و سرانجام در سال ۱۳۱۲ هجری قمری پس از ۳۴ سال حکومت در ناحیه جنوب به دیار باقی شتافت.

در زمان وی خواجه محمدصالح، کلانتر اوز بود و با وی رابطه حسنه و تنگاتنگ داشت و حتی می توان گفت یکی از مشاوران اصلی فتحعلی خان گراشی محسوب می شد.

منابع: لارستان، اثر دکتر محمد باقر وثوقی، تاریخ دلگشای اوز اثر کرامتی

منبع : عصراوز