وزنه های قدیم اوز:
چارک، وقه، نمه، نسنسخال، هفت مثقال
چند روز پیش با یکی از افراد مسن سری به یکی از فروشگاه ها زده و مقداری جنس خرید کردیم. دستگاه های پیشرفته برای وزن اجناس و گرفتن صورتحساب از دستگاه و غیره او را به یاد ۵۰ سال پیش انداخت و گفت:
برای خرید اجناس بویژه گوشت به قصابی رفته و بطور معمول حداکثر یک وقه گوشت می خریدیم. برای وزن اجناس دو عدد «تولک» با بند و یک چوب بهم اتصال داشته و تشکیل وسیله وزن کردن یا همان ترازو را می داد.
حالا دستگاههای دیجیتال جایگزین شده است. وی ادامه داد که وزنه های معمول در اوز عبارت بودند از:
یک «وقه» تقریبا برابر ۴۱۵ گرم بود و یک «چارک» دو برابر آن بوده که حدود ۸۳۰گرم امروزی وزن داشت. کسانی که مقداری کمتر جنس می خواستند وزنه ای به نام «نمه» وجود داشت که حدود ۲۱۵ گرم امروزی وزن داشت و وزنه های دیگر عبارت بودند از «نسنسخال» که ۱۰۷ گرم وزن داشت و «هفت مثقال» که ۵۴ گرم وزن آن بود. و بالاخره چمبری که حدود ۳۰ گرم بود.
وی اضافه کرد گرچه هر مثقال برابر ۵/۴ گرم است ولی آن وزنه هفت مثقال فقط از نظر نام شبیه مثقال بود وگرنه از وزنه مثقال تبعیت نکرده و یک وزنه ویژه محل به نام هفت مثقال بوده است. به هرحال چارک، وقه، نمه، نسنسخال و هفت مثقال وزنه های رایج در محل بود که بطور روزانه با آن سروکار داشتند.
همچنین برای وزن های بالاتر از «من و نیم من» استفاده می کردند که دو برابر «چارک» را «نیم من» یا به زبان محلی(نی ما) می گفتند. و دوبرابر «نیم من» را یک من (یک ما) گفته و بطورکلی وزنه یک من و نیم رایج آن زمان برابر ۵ کیلوگرم امروزی بوده است.
البته بیشتر خانواده ها با وزنه های وقه یا نی چاک(نیم چارک)، نمه یا پوزه ای، نسنسخال، هفت مثقال و چمبری سروکار داشته و به ندرت از «چارک» بحث به میان می آمد.
منبع : عصراوز
خیلی جالب بود جوانها که پیزی از آن نمیدانند بلکه قدیمیها هم فراموش کرده اند
سلام در گویش شیرازی پیزی معادل باسن بوده است
تا انجا که یاد دارم :
چارک ۴٠٠گرم بود.
وقه ٢٠٠گرم
نیم وقه ١٠٠گرم
نمه ۵٠ گرم
سنه مزار ٢۵گرم
نصف سنه مزار هم ٢۵ گرم
وبعد مثقال ۴/٧گرم
و یک کیلو معادل ٢٢٠مثقال است
باتشکر
باتشکرازشمامن تقریبا۳کیلوگرم من سنگ شاه تقریبا۶کیلوگرم چارک۱/۴من وقه۱/۸من نمه۱/۱۶من وسهنمزار۱/۳۲من بودهاست ازطرفی هرنمه دهناریا۲۰مثقال بوده
خیلی جالب زود اما بنده هم که اهل یکی ازروستاهای انزمان اصفهان بودم وپدرم بقالی داشت نام وزنه های چنین بودند
غیراز از یک مثقال تا ده مثقال که عامیانه هست وزنه بعدی بنام “پینار paynarکه معادل ده مثقال_ده نار معادل تقریبا بیست مثقال_بیست وپنج معادل چهل مثقال_پنجا میادل ۸۰ مثقال_ صدرمsaderam معادل ۱۶۰مثقال_نیم من معادل ۳۲۰ مثقال ودرآخرهم یک من معادل ۶۴۰ مثقال می بود
باسلام فکر کنم ده نار ۴۰ مثقال بوده
۲۱۶مثقال برابر یک کیلو گرم است