دف
فاطمه کمال نژاد – بندرعباس
در هنگام هجرت رسول الله (ص) از مکه به مدینه مردم شهر مکه با نوای دف از پیامبر (ص)استقبال کردند.
از آن پس پخش آوای دف در مراسم و اعیاد مذهبی یکی از رسوم اکثر مسلمانان و همچنین اهالی اوز و توابع می باشد. به طوری که از قدیم رسم بر این بوده است که در مراسم جشن میلاد (مولود) پیامبر(ص)، همراه با نواختن دف، سرودهایی در مدح خاتم النبین (ص) تواشیح شود. همچنین در اوز قدیم برای مراسم عروسی، ولیمه حجاج، ختنه سوری و… نیز دف نواخته می شده. کمی بیشتر از نیم قرن پیش بعضی از ساکنین اوز ساختن دف را می دانستند و در دیارمان بسیار هنرمندانه دف ساخته می شده. البته خیلی ها هم دف را از دوره گردها، کولی ها ( چلنگر ها) که سالی یکبار به طور دسته جمعی برای داد و ستد به اوز مهاجرت و در اطراف شهر اتراق و کارگاه های دستی خودرا برپا می کردند؛ تهیه می کردند.
هنرمندان اوزی برای ساختن دف پوست گوسفند ذبح شده را در آب داغ گذاشته تا پشم از پوست جدا گردد و لایه های پوستی نازک شود. برای نازک شدن پوست آن را همچون البسه خوب شستشو می دادند و با چنگ زدن و سائیدن در آب پوست را نازک و تمیز کرده. سپس آن را در آفتاب خشک می کردند. برای تهیه قاب دف چوب را چند روز در آب خیس می کردندتا به راحتی خم شده و به حالت دایره، گرد شود و با میخ دو لبه آن را به هم متصل می کردند.
لایه های پوستی خشک شده را دوباره در آب خیس می کردند. و بر روی قاب دف می کشیدند و هر از چند گاهی پوست را بر روی آتش گرم می کردند تا پوست حالت الاستیکی پیدا کرده و راحت تر بر روی قاب کشیده شود. پوست و قاب را با میخ به هم متصل می کردند و بردور قاب دف گوشواره های فلزی می گذاشتند که به شکل چند حلقه متصل بود. و در هنگام حرکت و نواختن دف آهنگی دلنواز ایجاد می کرد.
در بسیاری از مناطق کردستان از قدیم برای درمان بعضی بیماری ها از نوای دف استفاده می کردند. البته امروزه دانشمندان موسیقی درمانی را در بهبود بسیاری بیماری ها تایید کرده اند. که نوای دف در بین آوای دیگر آلات موسیقی تاثیرگذارتر بوده است. امروزه مولود خوانان جوان اشعار مولانا، سعدی را بانوای خوش در مدح حضرت رسول(ص) را در شب های میلاد خاتم الانبیاء(ص) و یا جشنهای عروسی، تولد، ختنه سوری، منزل نو وغیره را همراه با نواختن دف اجرا می کنند که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار می گیرد. حتی در سال های دور عده ای به نام «قتال» از نقاط دور دست به اوز آمده و با خواندن اشعار و نواختن دف به در منزل مردم رفته و پس از اجرا تقاضای وجه، لباس و یا اقلام غذایی می کردند.
̀?
لینک کوتاه:
دیدگاه بگذارید
خانم کمال نژاد بازهم ازنوشتن مطالب بومی ومحلی تان تشکر میکنم احسن
از توجه شما بسیار سپاس گزارم
عابدین:احسن بر شما سر کار خانم کمال نژاد
آقای عابدین از توجه شما سپاسگزارم