شیراز پایتخت و اوز شهر خلاق در زمینه کتاب در ایران شد

به گزارش ایسنا به نقل از ستاد اطلاع‌رسانی رویدادهای ترویج کتابخوانی، در مراسم پایانی ششمین برنامه انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران و ششمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب که عصر امروز (نوزدهم بهمن‌ماه) در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد، برگزیدگان این دو رویداد معرفی شدند.

شیراز، پایتخت کتاب ایران شد و اِوز، بم، شهرری و رفسنجان، به عنوان شهرهای خلاق کتابخوانی ایران معرفی شدند. همچنین برگزیدگان ششمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب به این شرح معرفی شدند:

۱_ روستا زوارم، از شیروان خراسان شمالی، مسئول طرح فاطمه قدرتی زوارم

۲_روستا وادقان از کاشان در اصفهان مسئول طرح اعظم حمیدی وادقانی

۳_روستا سیدآباد از مهاباد آذربایجان غربی مسول طرح خالق مام اسماعیل

۴_روستا بنه گز از بوشهر ‌مسئول طرح کلثوم عالی پور

۵_روستا علویه فارس جهرم مسئول طرح سمانه رستمی بابا عربی

۶_روستا خیرآبادجلیل در گچساران کهگیلویه و بویراحمد مسئول طرح افسانه افضلی‌نژاد

۷_روستا خورشید در شهر نکا، مازندران مسئول طرح فاطمه سادات جعفری

۸_روستا ایسین از بندرعباس هرمزگان مسئول زهرا پورحسن

۹_روستا سیدشهاب از تویسرکان همدان مسئول طرح هاجر بیات

۱۰_روستا گردکوه از مهریز یزد مسئول طرح علیرضا محسنی گردکوهی

۱۱_روستا برگزیده بخش استمرار: پوده از دهاقان اصفهان مسئول طرح بنفشه نفیسی

همچنین روستاهای تقدیری ششمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب به این شرح معرفی شدند:
۱_روستا لج از مهاباد آذربایجان غربی مسئول طرح حمزه کاک خضری

۲_روستا بالو از ارومیه آذربایجان غربی مسئول طرح مهدیه محمدپور

۳_روستا ناچیت از بوکان آذربایجان غربی مسئول طرح سامان رحمانی

۴_روستا دشت از گرمه خراسان شمالی مسئول طرح ندا علی‌نیا

۵_روستا مربچه از رامهرمز خوزستان مسئول طرح حسین محمدیان

۶_روستا اکبرآباد از پاسارگاد فارس مسئول طرح هاجر زارعی کردشولی

۷_شهرک غدیر از داراب فارس مسئول طرح سحر اقبالی

۸_روستا کلاگر محله از قائم‌شهر مازندران مسئول طرح فرزانه روحانی

۹_روستا داق داق‌آباد از کبودر آهنگ همدان مسئول طرح محمدعلی بختیاری

۱۰_ روستا حسین‌آباد آشوری از بهار همدان مسئول طرح محمد عبدلی

همچنین در این مراسم، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از فرهنگ به عنوان گوهر ایران زمین یاد کرد و گوهر فرهنگ را کتاب دانست و بر اهمیت و جایگاه کتاب در فرهنگ و تمدن‌سازی اسلامی تاکید کرد و گفت: در پیمایش مصرف فرهنگی ایرانیان که انجام شده است، در جامعه کتابخوانان تقریبا نیمی از جامعه ایران کتاب می‌خوانند.

او ادامه داد: کتابخوان‌های پیگیر میانگین ۳.۷ ساعت در هفته مطالعه می‌کنند. در سن ۱۵ تا ۲۵ سال متوسط به ۳.۹ ارتقاء می‌کنند و هفتاد درصد این سن کتاب می‌خوانند. در این رده سنی اهل کتابخوانی به ۷۰ درصد می‌رسد، این نشان‌دهنده اقبال جوان‌ها و نوجوان‌ها به کتاب هست. تحصیلات عالی دارند، بیش از ۷۰ درصد کتاب می‌خوانند و در حوزه پایگاه اقتصادی که می‌رسید، شش دهک اقتصادی داریم وقتی به دهک پایین می‌رسیم، ۱۹ درصد کتاب می‌خوانند و این نشان می‌دهد متغیر اقتصادی بر کتابخوانی تاثیر آشکار می‌گذارد.

وزیر ارشاد گفت: نیمی از ایران بالای ۱۵ سال کتاب می‌خوانند این برای ایران خوب نیست، در چشم‌انداز ده‌ساله این درصد باید افزایش داشته باشد. این‌که چه می‌خوانند، در پژوهش نشان می‌دهد ۳۵ و ۴ دهم درصد کتابخوان‌ها رمان می‌خوانند و ۲۶ درصد هم کتاب دینی می‌خوانند و رتبه بعدی مطالعه کتاب‌های تخصصی است.۴۷ درصد خانم‌ها رمان می‌خوانند و بیشترین مخاطب رمان، خانم‌ها و نوجوان‌ها هستند.

او افزود: ۱۰ درصد از جوان‌ها در سن ۱۵ تا ۲۵ سال کتاب‌های دینی می‌خوانند و این نشان می‌دهد، در این حوزه نیاز به فعالیت‌های بیشتر داریم. عمده مخاطب‌های کتاب‌های دینی برای گروه سنی بالاتر است. باید علاوه بر توجه بر این مسائل به تنوع حوزه علاقه کتابخوان‌ها هم توجه ویژه شود. رویدادهای پایتخت کتاب و جشنواره روستاهای دوستدار کتاب می‌تواند به تحقق این انتظارها کمک موثری کند. پایتخت کتاب و روستاهای دوستدار کتاب به مشارکت‌گرایی نهادی و اجتماعی تاثیر خوبی گذاشته است. هفت هزار شهر و روستا مجموعا در این رقابت حضور داشتند و این حائزه اهمیت است و چنین موضوعی تا الان نبوده است. اهمیت دیگر این رویدادها آن است که بیست هزار ایده در این شش سال رقم خورده است. هفت هزار حلقه اقدامی و اجرایی این ایده‌ها شکل گرفته است.

همچنین در این مراسم ابراهیم حیدری، مدیرکل دفترمطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی بیان کرد: فراخوان رویدادها مردادماه منتشرشد، ۱۴۱۹ روستا در این رقابت شرکت کردند و ۶۷ روستا به نیمه‌نهایی رسیدند. در نهایت ده روستای برگزیده و تقدیری انتخاب شدند. همچنین در برنامه پایتخت کتاب هم ۱۶۸ شهر شرکت کردند،۳۷ شهر به مرحله نیمه‌نهایی رسیدند و پنج شهر به مرحله نهایی راه‌یافت. در ارزیابی تاثیر این رویدادها می‌توان گفت؛ مشارکت از ۶۰۰ روستا در سال اول به قریب ۱۵۰۰ روستا در دوره ششم رسیده است. همچنین مشارکت ۶۰ شهر در دوره اول به ۱۷۰ شهر افزایش یافت.مجموعا ۷ هزار شهر و روستا در همه ادوار این رقابت‌ها شرکت کردند.

او همچنین گفت: علاوه بر افزایش مشارکت کمی، از حیث کیفی هم تنوع و خلاقیت خوبی در رقابت‌ها رقم خورده است. تشکیل شبکه‌های کتابخوانی در خانواده،مدرسه، گسترش فعالیت‌های داوطلبانه، اجرای مدل برنامه‌ریزی مشارکتی مبتنی بر حضور مردمی از تاثیرهای این جشنوارهاست. همچنین در کم کردن تصدی‌گری دولت و گسترش نقش تسهیل‌گری دولت کوشیدیم. همچنین زیرساخت‌های فرهنگی هم با رویکرد تاسیس، تجهیز، تعمیر، توسعه و تعمیق فعالیت‌های زیرساختی کتابخوانی در سایه این رویدادهای کتابخوانی تقویت شده و رشد خوبی داشتند. شبکه شهرهای دوستدار کتاب، شبکه روستاهای دوستدار کتاب، شبکه مروجان دوستدار کتاب را با حضور تشکل‌های مردم‌نهاد شکل دادیم، این‌ها بخشی از تاثیر های پایدار رویدادهای ترویج کتابخوانی‌ست. امسال صد در صد جایزه بخش روستاها افزایش پیدا کرده است. ما با مدیریت هزینه‌ها و اختیار کردن ساختاری چابک، در هزینه‌های این دوره نسبت به نخستین دوره بیست درصد صرفه‌جویی کردیم. در این دوره بیش از ۱۶۰ میلیون تومان به بخش جایزه‌ها اختصاص داده شده است.

مجید جوادیان‌زاده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد، به عنوان پنجمین پایتخت کتاب ایران به ارائه گزارشی از فعالیت‌های ترویج کتابخوانی در این استان پرداخت.

علیرضا مختارپور، عضو هیات داوران شهرهای پایتخت کتاب ایران هم گفت: دو ویژگی مثبت درجشنواره‌است. یکی بررسی نواقص و چالش‌های جشنواره است و هرسال مستند به تجارب پیشین اصلاح می‌شود. در این دوره هم برای ارتقاء کیفی طرح پایتخت کتاب و اجرای بهتر عدالت فرهنگی پیشنهاد شد تا رقابت بین شهرها سطح‌بندی شود و شهرهای با جمعیت یکسان با هم رقابت کنند و در رقابت بین کلان‌شهر و شهرهای کوچک اصلاحی صورت گیرد. ویژگی دوم هم این‌که در سال اخیر دیدم شهرهای نامزد در دوره پیشین صرف‌نظر از منتخب شدن، برنامه‌های ارائه شده برای کسب عنوان پایتختی کتاب را اجرا کردند. این نشان از نهادینه شدن پویش کتابخوانی در شهرهاست.

اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی از اهمیت کتابخوانی گفت. در پایان با حضور اشرف بروجردی، سیدعباس صالحی، حجت‌الاسلام ارزانی، علیرضا مختارپور، ابراهیم حیدری، محسن جوادی جوایز برگزیدگان به آن‌ها اهداء شد.