“فابینگ” چیست و چگونه روابط اجتماعی، شخصی و زناشویی ما را تهدید می‌کند؟ (+توصیه‌های کاربردی)

بنا به تعریف، ‘Phubbing’ عملی است که باعث می شود افراد در محیط‌های اجتماعی یا خانوادگی به جای توجه به دیگران به تلفن خود نگاه کنند. مطالعات بسیاری نشان داده‌اند که فابینگ به روابط اجتماعی افراد آسیب می‌زند، از رضایت زناشویی می‌کاهد و کودکان را به افسردگی دچار می‌کند. اگر می‌خواهید بفهمید شما نیز به فابینگ دچار هستید و چه باید بکنید با ما در خواندن این درس همراه شوید.

سواد زندگی؛ توسعه توانمندی‌های فردی؛ سید محمد مهدی شهیدی- شاید تا به حال اصطلاح فابینگ را نشنیده باشید اما مطمئن باشید جزئی از زندگی روزانه شماست. وقتی از سرکار خسته به منزل بر می گردید و سر میز یا سفره شام همسر یا فرزند شما سرش را در گوشی تلفن همراهش کرده و با کلمات مبهم به شما پاسخ می دهد گرفتار فابینگ هستید. وقتی در مهمانی ها و دورهمی های دوستانه یا فامیلی بعد از سلام و احوالپرسی اولیه هر کس به گوشی همراهش مشغول می شود گرفتار فابینگ هستید. وقتی که در روابط عاطفی و زناشویی با شریک یا همسر خود به کافه ای رفته اید یا در منزل نشسته اید و یکی از شما مدام گوشی تلفنش را چک می کند گرفتار “فابینگ” شده اید.

فابینگ phubbing

استفاده از تلفن همراه به عنوان بخشی از زندگی مدرن، حتی اگر آزار دهنده باشد ممکن است بی ضرر به نظر برسد، اما تحقیقات نشان می دهد که فابینگ می تواند به روابط شما آسیب برساند. “اِما سپپلو”، روانشناس دانشگاه های استنفورد و ییل و نویسنده کتاب “مسیر خوشبختی”، می گوید: “هر چند  فابینگ به این معنی است که شما از طریق رسانه های اجتماعی یا پیام کوتاه با کسی ارتباط برقرار می کنید اما در واقع می تواند روابط حضوری و لحظه ای  شما را به شدت مختل کند.”

یک مطالعه نشان داد که بیش از ۱۷ درصد افراد حداقل چهار بار در روز در حضور دیگران و به هنگام صحبت با آنها دزدکی تلفن‌شان را چک می‌کنند. تقریباً ۳۲ درصد افراد نیز  دو تا سه بار در روز فابینگ می‌کنند.

اگرچه شاید این رفتار چیز مهمی به نظر نرسد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که فابینگ می‌تواند به روابط و سلامت روان شما آسیب برساند.

فابینگ (Phubbing) چیست؟

در بهار سال ۲۰۱۲ ، فرهنگ لغت Macquarie استرالیا و آژانس تبلیغاتی McCann گروهی از متخصصان زبان را گرد هم آوردند تا بر پدیده‌ای رایج در عصر تلفن‌های هوشمند نامی بگذارند. آنها این پدیده را فابینگ ‘Phubbing’ لقب دادند و آنرا چنین تعریف کردند: “عمل نادیده گرفتن کسی که با شما صحبت می کند با توجه و نگاه کردن به تلفن همراه خود” یا “عمل خنثی کردن روابط شخصی در یک محیط اجتماعی با نگاه کردن به تلفن به جای توجه به دیگری “.

 بنا به تعریف، ‘Phubbing’ عملی است که باعث می شود افراد در محیط‌های اجتماعی یا خانوادگی به جای توجه به دیگران به تلفن خود نگاه کنند. یا به عبارت ساده تر: “بی‌اعتنایی به دیگران با نگاه کردن به تلفن همراه”.

فابینگ چگونه بر روابط ما تأثیر می گذارد؟

از سال ۲۰۱۲ تا کنون مطالعات زیادی در مورد عوارض و پیامدهای فابینگ در روابط اجتماعی، بین فردی، زناشویی و کودکان انجام شده که همگی بر پیامدهای منفی فابینگ تاکید داشته اند.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد  که صرف حضور تلفن همراه در حین مکالمه – حتی اگر از آن استفاده نشود – کافی است تا مردم احساس ارتباط کمتری با یکدیگر داشته باشند.

فابینگ باعث می‌شود توانایی صحبت کردن رودررو و ایجاد رابطۀ حضوری با دیگران آسیب ببیند. امروزه بیش از سه چهارم  ایرانیان تلفن هوشمند دارند، بنابراین ممکن است مشکل فابینگ روز به روز برای ما بدتر شود و پیامدهایش بیش از این روابط اجتماعی را گسسته و تخریب کند.

یک مطالعه نشان داد که ارسال پیام کوتاه sms در هنگام مکالمه رو در رو باعث می شود که همه افراد درگیر در مکالمه، تجربه رضایت بخشی از آن نداشته باشند.

استفاده از تلفن همراه و تلفن‌های هوشمند همچنین می‌تواند در ازدواج تأثیرگذار باشد.

 یک مطالعه نشان داد که فابینگ رضایت زناشویی را خصوصا در آغاز ازدواج و دوران نامزدی کاهش می دهد. تنش و درگیری بر سر استفاده از تلفن دلیل این کاهش رضایت بود.

 مطالعه  دیگری نشان داد وجود فابینگ در روابط زناشویی به افسردگی زوجین می‌انجامد و نیز این همسران میزان افسردگی  بالاتری را تجربه می کنند. این محققان می گویند: “اگر شریک زندگی شما مشغول تلفن است بدان معنی است که او در آن لحظات با هم بودن چیز دیگری را بر شما اولویت می دهد” و این به روابط شان صدمه می زند.

همچنین یک مطالعه  در مورد تاثیر فابینگ بر روابط والدین و فرزندان اثبات کرد که کودکان و نوجوانانی که والدین شان درگیر فابینگ هستند تا ۶۰ درصد بیشتر دچار افسردگی، پرخاشگری، گوشه گیری و انزوا می‌شوند.

بنا به تحقیقات فابینگ همچنین بر روابط درون خانوادگی تاثیر منفی گذاشته میزان تعلق و وابستگی خانوادگی اعضا را کاهش می‌دهد.

فابینگ چگونه بر سلامت روان تأثیر می گذارد؟

از سال ۲۰۱۲ تا کنون مطالعات زیادی در مورد عوارض و پیامدهای فوبینگ در روابط اجتماعی، بین فردی، زناشویی و کودکان انجام شده که همگی بر پیامدهای منفی فوبینگ تاکید داشته اند.

مطالعه ای در سال ۲۰۱۲ نشان داد  که صرف حضور تلفن همراه در حین مکالمه – حتی اگر از آن استفاده نکنید – کافی است تا مردم احساس ارتباط کمتری با یکدیگر داشته باشند.

یک مطالعه منتشر شده در مجله روانشناسی کاربردی اجتماعی نشان داد که افرادی که مورد فابینگ قرار می گیرند از این موضوع بسیار بیشتر ناراحت می شوند تا وقتی که اصلا از آنها چیزی پرسیده نشود.

نیروی محرک این احساسات چیست؟ مطالعات نشان داده است که فابینگ ۴ نیاز اساسی انسان را تهدید می کند این نیازهای اصلی عبارتند از:

    احساس تعلق داشتن

    اعتماد به نفس

    زندگی معنا دار

    احساس کنترل داشتن

وقتی کسی پیش شما با تلفنش مشغول می‌شود، شما ممکن است احساس طردشدن و محروم شدن از مصاحبت او را بکنید. این می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت روان شما داشته باشد.

تحقیقات همچنین نشان می دهد افرادی که دچار فابینگ هستند تمایل زیادی دارند تا تلفن‌شان همیشه در دسترس باشد تا با شبکه رسانه‌های اجتماعی ارتباط برقرار کنند و به این وسیله خلاء ارتباط حضوری یا رودررو را پر کنند. این شروع یک چرخه معیوب است.

به علاوه، غواصی در شبکه های اجتماعی ممکن است مشکل را بدتر کند.  بر اساس تحقیق منتشر شده در کتاب “کامپیوتر و رفتار انسانی” (Computers and Human Behavior)، شبکه های اجتماعی می‌توانند احساس افسردگی را بدتر کنند و هرچه بیشتر از رسانه های اجتماعی استفاده کنید ، احتمال احساس افسردگی یا اضطراب شما بیشتر است .

مطالعه‌ای دیگر نشان داد افرادی که هنگام صرف غذا با دوستان یا خانواده از تلفن خود استفاده می کنند نسبت به افرادی که این کار را نمی کنند، از وعده غذایی خود کمتر لذت می‌برند. یک آزمایش پیگیری نشان داد که استفاده از تلفن با ایجاد حواس پرتی و کاهش اشتیاق، لذت تعاملات رودررو را در دور میز غذا از بین می‌برد؛ امری که به کاهش روابط خانوادگی منجر می‌شود.

آیا شما  دچار فابینگ هستید؟

علامت شماره یک مبنی بر اینکه شما دچار فابینگ هستید ، تلفن  همراه شما است. اگر تلفن شما همیشه با شماست چون می ترسید تماس ، اعلانات یا به روزرسانی وضعیت را از دست بدهید ، احتمالاً دچار فابینگ هستید.

سه نشانه دچار بودن به فابینگ به این شرح است:

    همزمان دو مکالمه دارید، یکی از طریق تلفن و و یکی با شخص روبرویتان. شما به احتمال زیاد هیچکدام از این دو مکالمه را با موفقیت انجام نمی دهید و مطمئناً فیوب “Phub” (دچار فابینگ) هستید.

    سرمیز یا سفره غذا یا دیگر موقعیت‌های اجتماعی با تلفن خود مشغول می‌شوید. قرار دادن تلفن کنار بشقاب غذا علامت هشداری است که نشان می دهد به زودی ارتباطات خانوادگی تان دچار اختلال خواهد شد.

    یادتان باشد ، حتی لازم نیست تلفن خود را در حین مکالمه لمس کنید تا روی رابطه شما تأثیر منفی بگذارد. یک مطالعه نشان داده است که تنها وجود تلفن در دستان یا کنار شما باعث می‌شود همسر، فرزند، خانواده یا دوستان و همکارانتان کمتر با شما ارتباط برقرار کنند.

      بدون چک کردن تلفن نمی توانید شام، نهار یا صبحانه تان را تمام کنید. این نشانه‌ای از دلهره و ترسی واقعی در شماست.  ترسِ از دست دادن تماس، پیام یا پست جدیدی در شبکه های اجتماعی.

۳ راه برای جلوگیری از فابینگ شدن

اگر فکر کردن به خارج شدن و کنار گذاشتن شبکه های اجتماعی  شما را عصبی کرده و مزاجتان را به هم می ریزد، تنها نیستید. در واقع، یک مطالعه نشان داده که تمایل به بررسی و چک کردن شبکه های اجتماعی بیشتر از میل به رابطه جنسی است.

اما  این بدان معنا نیست که شما نمی‌توانید روش‌های دیگری را بدون توجه بی‌وقفه، برای چک کردن رسانه‌های اجتماعی یاد بگیرید و از دچار شده به فابینگ پرهیز کنید.

۱- غذایتان را بدون تلفن بخورید

وقتی زمان غذا خوردن است، اعم از صبحانه، نهار یا شام، مهم نیست کجا هستید ، تلفن را کنار بگذارید. اگر فکر می کنید اعلان یک پیام می تواند حواس شما را پرت کند، تلفن خود را نیز در حالت «مزاحم نشوید» یا “هواپیما” قرار دهید.

هر وعده غذایی را به به موقعیتی برای گفتگو و صحبت کردن با همسر، فرزندان، خانواده، دوستان یا همکاران تبدیل کنید و با آنها گفت و شنودی صمیمانه داشته باشید. ممکن است در ابتدا از این اجبار احساس خوبی نداشته باشید، اما به زودی با گفتگوی رو در رو احساس راحتی بیشتری خواهید کرد.

۲- تلفن را از دسترس خود دور کنید

وقتی به خانه بر می گردید یا پس از اتمام کار روزانه حداقل برای دو ساعت تلفن خود را در جایی دور از دست قرار دهید. مثلا در ماشین یا در کشوی میز یا در جیب کت. ممکن است روزهای اول احساس کنید عضوی را از دست داده اید، اما نترسید که تلفن خود را دور از دسترس قرار داده اید – و آن را در همانجا بگذارید.

 مطمئن باشید هر پیام یا علان یا به روز رسانی در گوشی شما منتظر می ماند و ناپدید نمی شود. برای تماس های ضروری از تلفن ثابت یا یک گوشی معمولی غیر هوشمند استفاده کنید.

۳- خود را به چالش بکشید

نیاوردن تلفن به سر میز یا سفره غذا یا گذاشتن آن در ماشین یا جیب کت را به چالشی برای خود تبدیل کنید و برای پیروزی در آن تلاش کنید. این گونه انگیزه مضاعفی برای پرهیز از فابینگ خواهید داشت که به شما کمک می کند اوقاتی را در روز از تلفن هوشمندتان دور باشید.

 علاوه بر این ها به تدریج چالش های دیگری برای خود ایجاد کنید یا ان را با دیگران به اشتراک بگذارید.

۳ راه برای کمک به فابینگ دیگران

اگر می خواهید به یکی از عزیزان خود کمک کنید تا از فابینگ دست بردارد، این سه مرحله برای شروع وجود دارد:

 ۱- رفتار درست خودتان را الگوی  آنها قرار دهید

اگر می خواهید وقتی کنار همسر، فرزند، اعضای خانواده یا دوست خود نشسته اید مورد فابینگ قرار نگیرید و به آنها کمک کنید که دچار فابینگ نشوند، مثال خوبی برای آنها باشید.

وقتی کنار آنها روی مبل نشسته اید، تلفن خود را کنار بگذارید. از آنها نخواهید تا در زمان دیدارتان چیزی را در گوشی شان به شما نشان دهند. با سایر افرادی که نشسته اند وارد گفتگو شوید. مطمئن باشید آنها این نکته را خواهند فهمید.

۲- با آنها صحبت کنید

هیچ چیز مثل عشق و محبت اثر گذار نیست. اگر کسی که با او ارتباط دارید عادت به فابینگ دارد، با او راجع به این مساله صحبت کنید و به او بگویید که فابینگش چه تاثیر بدی روی روابط شما می گذارد. اگر نمی توانید این مطلب را رو در رو بگویید برایش یک ایمیل بدهید یا پیغام بگذارید.

 در هر صورت به آنها بگویید که این کار را دوست ندارید و سپس به آنها کمک کنید تا عادت های بهتری پیدا کنند.

۳- دلسوز باشید

فابینگ اعتیاد واقعی نیست، اما یک مشکل انگیزشی است.  رفتارهای آموخته شده مدتی طول می کشند تا از بین بروند، بنابراین صبور باشید و انها را درک کنید، اما در ضمن محکم باشید و از خواسته تان عقب نشینید.

خلاصه کلام

به طور کلی ، این نتایج یادآوری خوبی است که بدانیم اگرچه تلفن های هوشمند ما می‌توانند کارهای بسیاری را برای ما انجام دهند ، اما یک چیز را نه تنها نمی‌توانند انجام دهند بلکه ممکن است بر آن تاثیر منفی بگذارند و آن حفظ روابط ما با افرادی است که دوستشان داریم.

 به هر حال برای آنکه در خانواده بیشتر حضور داشته باشید، وقتی به خانه می‌رسید، گوشی هوشمند خود را در جیب خود بگذارید!