فایزه رضایی : جلسه بررسی راهکارهای توسعه و بهبود فضای سبز شهری با بهره‌گیری از ظرفیت اقلیمی، با حضور مهندس عاطفه داوودیان در شهرداری اوز برگزار شد

به دعوت مهندس مسعود کراماتی شهردار، جلسه بررسی راهکارهای توسعه و بهبود فضای سبز شهری با حضور عاطفه داوودیان، مهندس باغبانی و عضو هیئت علمی بازنشسته مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان، مسعود باقرزاده، کارشناس خدمات شهری، سهراب یادگاری، مسوول امور شهر، محمد رسول رفعتی، کارشناس شهرداری و سرپرست نظام مهندسی اوز، محمد علی کمالی، مالک گلخانه بهارستان، فرهاد پیرزاد، مدیر روابط عمومی شهرداری و فایزه رضائی از انجمن محیط زیست، مورخه ۱۰ شهریور ماه ۱۳۹۹ در دفتر شهردار راس ساعت ۳۰ : ۸ روز دوشنبه برگزار شد.

در ابتدای این نشست که به منظور هم اندیشی در خصوص موضوعاتی همچون نگهداشت فضای سبز، روش های آبیاری، تدوین طرح پایلوت، کاشت درختان سازگار با منطقه، طرح هادی آبرسانی آب با ای سی ثابت و … برگزار شده بود؛ مسعود کراماتی ضمن بیان بخشی از ظرفیت های اقلیمی اوز اذعان کرد :

مجموعه شهرداری با علم بر اینکه فضای سبز شهری مکمل ساختار کالبدی شهر است؛ طبق گفته خداوند در قرآن کریم به اندازه وسعمان تلاش می‌کنیم. هر شهری یک سری داشته ها دارد که باید بین نقاط قوت و داشته‌ها برنامه‌ریزی کرده تا بتوانیم چشم‌اندازها را جلو ببریم. هرچند که در اکثر شهرداری‌ها به دلیل خودکفا بودن، چشم اندازهای طولانی مدت وجود ندارد و آن ها موظف به انجام کارهای روزمره شهر هستند تا ضروریات شهر لنگ نماند. بنابراین برای انجام کارهای بلند مدت وقت کمتری دارند و سیستم شهرداری ها به گونه ای است که ابتدا باید هزینه‌های جاری را تامین کرده و بعد از آن به برنامه های آینده بپردازند.

وی در ادامه افزود: تلاش مجموعه شهرداری باید نهادینه سازی مشارکت های اجتماعی در حوزه محیط زیست باشد و از علاقمندان به محیط زیست، نیروهای دلسوز مردمی و مسئولیت پذیر حمایت تا از مایوس شدن و ریزش آنها جلوگیری شود. وی با اشاره به حضور کارمندان شهرداری در جلسات، فلسفه این کار را چنین عنوان کرد:

شهردار تغییر جایگاه می دهد ولی کارمندان در شهرداری ماندگار هستند و این افراد باید دلبستگی به شغل خود داشته و غیر از مسئولیت شغلی خود به عنوان شهروند دلسوز علاقمند به مسائل مربوط به پیشرفت شهر باشند و در آینده بر مسئولی که به عنوان شهردار جدید جایگزین می‌شود، تاثیرگذاری داشته باشند.

محمد علی کمالی که چندین سال است درختان مورد نیاز شهرداری را پرورش و در اختیار این مجموعه قرار می‌دهد، نداشتن آبی با  “ای سی” ثابت و هوای نامناسب را دلیل خشک شدن گیاهان می داند و اعتقاد دارد باید طرح هادی آبرسانی برای بلوارهای موجود و بلوار هایی که در آینده طراحی خواهد شد آبی با ای سی ثابت وجود داشته باشد.

سهراب یادگاری گفت: مشکل بحران آب، محیط زیست شهر اوز را تشنه کرده به نحوی که فضای سبز این شهر به زردی و خشکی گراییده است. اوز به سبب شرایط اقلیمی خاص خود دارای آب و هوای گرم و خشک است که علاوه بر فصل تابستان معمولاً در فصل زمستان هم با وجود برودت هوا، چندان باران نمی بارد و این امر سبب شده فضای سبز این منطقه به دشواری زنده بماند و برای حفظ و نگهداری آن به مراقبت و آبیاری مناسب نیاز است. وی افزود : ما تمرکز خود را روی کاشت درخت لور در خیابان ملت جنگجو و پارک حاشیه ای قرار داده ایم.

این مسوول امور شهر، در پاسخ به سوال فایزه رضائی در مورد کاشت درخت نخل در بلوار های شهر اظهار داشت: آب اوز برای رشد درخت نخل بزرگ مناسب است ولی برای رشد درخت نخل کوچک نتیجه مطلوب حاصل نمی‌شود. یادگاری با اشاره به معضل کمبود شدید آب در ماه های تیر و مرداد و هوای بسیار گرم این منطقه در این ماه ها اضافه کرد: درخت های شمشاد اهوازی که مقاومت زیادی در برابر گرما دارند از کمبود آب خشک نشده اند اما به زردی گراییده اند.

محمد رسول رفعتی به ایجاد فضایی که به تلطیف روحیه ساکنان بخصوص کودکان کمک کند اشاره کرد و افزود : در پارک ها و فضای سبز، درختان و گیاهانی کاشت شود که برای کودکان خطرساز و آلرژیک نباشد.

عاطفه داوودیان، ضمن تشکر از مجموعه شهرداری و علاقمندان  محیط زیست، آمادگی خود را در جهت هرگونه کمک به زادگاهش اوز ابراز داشت. وی در ادامه سخنان خود گفت: فرهنگ سازی و نگهداری درختان مهم تر از کاشت نهال است. اصولا زمانی که با گیاه کار می کنیم باید شناخت کامل از عادات گیاه داشته باشیم، سعی کنیم از گیاهانی استفاده کنیم که حداکثر سازگاری با آب و هوای شهر را داشته باشند. کاشت گیاه را باید مدیریت کرد اگر درختی را که تناسب با آب و هوای اینجا ندارد ولی دارای محسناتی است که ارزش کاشتن در منطقه را دارد، باید ابتدا یک الی دو نمونه از آن درخت را کاشته و کاشت آن را مدیریت نماییم.

وی ایجاد بستر مناسب و خاک پوش را از ضروریات کاشت دانست و افزود: انتخاب درخت باید بر اساس واقع‌بینی و اقلیم اوز باشد. درختانی که کاشت می شوند مقاوم در برابر کم آبی و با شرایط آب و هوایی گرم و خشک شهرستان سازگاری داشته باشند. رشد هر درخت پروسه ای دارد و نباید انتظار داشته باشیم در تمام طول سال شاداب باشد. در تابستان برخی از درختان در مقابل دمای بالا و تنش های محیطی در سال به خواب می روند و نباید به صرف اینکه در حال خشک شدن هستند زیادتر از حد معمول آبیاری شوند.

وی در رابطه با کاشت درخت توضیحات خود را ادامه داد و افزود: درختان همانند ساخت یک ساختمان که بر اساس اصول  ساخته می شود، می بایست بر پایه اصول خاص خود کاشته شوند. زمانی که بخواهیم درختانی در یک هکتار در کنار هم کاشت نماییم به فاصله ۸ متر، ۸ متر باشد. در کاشت درخت نخل باید اصول علمی آن که حاصل تجارب  نخل داران و  علم محققان که از صفر تا صد کاشت آن را در این زمینه بررسی کرده اند؛ استفاده شود.  همانگونه که برای ساخت ساختمان شالوده و سازه مهم است، عمق کاشت برای درختان بسیار اهمیت دارد. افشانه درخت خرما تا شعاع ۲ متر و نیم و گاه حتی تا شعاع ۵ متر هم می رود. ریشه آن هم به عمق ۲ متری می رود تا غذا را جذب کند. مرکبات ریشه عمودی دارند ولی درخت نخل ریشه افشان می زند. گودال درختان میوه نیز باید یک و نیم در یک و نیم متر کاملا گود شود، اگر خاک آن خوب بود مجدداً همان خاک با ۶ کیلو کود پوسیده دامی و ۸  درصد پرلیت قاطی گردد.

مخصوصاً برای منطقه اوز که هوای آن خشک است. پرلیت این خاصیت را دارد که آب را به خود جذب می کند و زمانی که خاک خشک می شود  آب را پس داده و تنش را کاهش می دهد ؛ ضمن اینکه باعث می‌شود بافت خاک پوک شده و هوا به خوبی به درون خاک نفوذ کند. سپس با خاک خوب و مناسب ،گودها را تا سطح خاک کاملا پر کرده و دو بار آبگیری نمایید سپس درخت را درون آن بکارید.

درختان باید با رعایت اصول صحیح درختکاری کاشته شود. انتخاب رقم بسیار مهم است و باید سازگارترین رقم با این مناطق باشد.

موضوع مهم بعد در کاشت درخت خاکپوش است.

خاکپوش پوشش سبک و نرم خاک است که باعث حذف یا کاهش رقابت علفهای هرز و ناخواسته می شود در کشاورزی کاربرد خاکپوش به این شکل است که سطح خاک را با لایه ای از کاه ،خاک اره  و برگ درختان می پوشانند تا خاک یا ریشه گیاهان کاشت شده از آسیب باران ، تبخیر و فرسایش محافظت شود .

استفاده مناسب از خاکپوش از مصرف بی‌رویه آب نیز جلوگیری می نماید تا آب زیادی برای فضای سبز هدر نرود. خاکپوش ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشد از جمله خاکپوش های طبیعی میتوان به برگ های خشک شده، کاه، خاک اره و ضایعات درخت نخل ( پش pesh ، پاگ paag ، تاوت Tavat و پریخ perikh ) اشاره کرد.

خاکپوش های مصنوعی از جمله خرده لاستیک یا فیبر هستند.

*فواید خاکپوش*

✔️استفاده از خاکپوش از گیاه در برابر سرما و خشکی محافظت می نماید

✔️ خاکپوش رطوبت خاک را افزایش می دهد.

✔️ علف های هرز که رقیب گیاه هستند را حذف می کند.

✔️ به افزایش رطوبت هوا کمک می کند.

✔️ از انتقال نمک و املاح به سطح خاک جلوگیری می کند.

✔️ از یخ زدگی ریشه در فصول سرد جلوگیری می کند .

✔️هوادهی خاک به سهولت انجام می شود.

پایین آمدن دما باعث ایجاد تعادل برای مکانیزم طبیعی درخت می شود و متابولیسم آن تحت تاثیر عوامل محیطی قرار نمی گیرد .

در فصل زمستان رشد درخت نخل از آبان تا اسفند ماه به دلیل برودت هوا متوقف می شود. اگر کارهای فوق را برای نخل انجام دهید در زمستان هم رشد خواهند داشت.

*نحوه آبیاری درخت*

زیاد آبیاری بسیار مضر است. برای اینکه میزان آبیاری را بدانید به اندازه یک بیلچه خاک از لایه زیرین بردارید، اگر آب از آن خاک می چکید، آبیاری زیاد صورت گرفته است. بافت زیر ریشه هیچ گاه نباید غرقاب باشد. می بایست هوا نیز وجود داشته باشد.

اگر خاک از هم پاشید یعنی زمان آبیاری دیر شده و اگر خاک به هم چسبید و از هم جدا نشد یعنی رطوبت خاک در وضعیت خوبی قرار دارد.

فردی که با گیاه سر و کار دارد باید به این موضوع واقف باشد که درخت تیره برق نیست که آن را چال کرده و فکر کند کار تمام است .گیاه موجود زنده است و باید مراقبت های لازم از آن روزانه به عمل آید.

تدوین برنامه مشخص برای فضای سبز در شهرداری از گسترش سلیقه ای جلوگیری می کند.

وی افزود : لازم است برنامه دراز مدت ( مدون ) ۵ ساله برای فضای سبز تعریف کرده و با آگاهی کامل، برنامه ریزی  و از افرادی که سطح تجربه و دانش بیشتری دارند دعوت به عمل آید. پروژه با توجه به محدودیت ها با یک هدف و زمان مشخص در نظر گرفته و تمرکز را روی یک کار قرار گیرد.

ایجاد طرح پایلوت مشارکتی است

با مشارکت شهروندان و نیروهای داوطلب در طرح ها می توان موفقیت بیشتری را تضمین نمود.

تشویق ساکنان محلات به تشکیل

گروه های همیاران سبز و تعامل با مشارکت جویان در محلات و بانوان علاقمند برای مراقبت از راهکارهایی برای بهبود فضای سبز است.

باید روی درخت، درختچه، گیاه رونده و پر چین الگوسازی صورت گرفته و آرشیوی از تاریخچه گیاهان تهیه نمود.

وی در مورد کاشت درخت نخل در بلوارها  گفت: نخل درخت فضای سبزی نیست کاشت آن در سایر مکان ها هم می بایست با مراقبت خاص همراه باشد (سم پاشی، هرس، هبار و …)

وی در ادامه سخنان شهردار که بیان کرد فرهنگ نازیبایی جا افتاده که مغازه‌داران درختان را آبیاری نمی کنند تا خشک شده و قطع شود و مانعی برای دید  تابلوها نباشد در صورتیکه  همین اشخاص همیشه دنبال سایه درخت هستند تا ماشین های خود را زیر آن پارک نمایند؛ اضافه کرد، لازم است فرهنگ سازی شده و جلوی این کار ناشایست گرفته شود.

مغازه داران باید آب کولرها را به باغچه های جلوی مغازه هدایت کنند. همچنین ساختمان های جدید الاحداث ادارات باید طوری لوله کشی شود که پساب کولر برای آبدهی درختان استفاده گردد.

در شهرداری باید تاریخچه‌ ای از اطلاعات در مورد گیاهان وجود داشته باشد تا بر اساس مستندات علمی و اصولی اظهارنظر شود نه بر اساس مشاهداتی که پایه و اساس علمی ندارد.

در ادامه باقرزاده کارشناس خدمات شهرداری، با بیان این نکته که هوادهی یا پابیل کردن درختان از نظر علمی صحیح نمی باشد به دلیل اینکه ریشه مرکبات تکه تکه می شوند و چال کود روش بهتری برای اینکار می باشد.

ختم این نشست با قرائت صورت جلسه توسط مسعود باقرزاده در ساعت ۱۰ صبح اعلام شد.

چکیده ای از زندگینامه پربار عاطفه داوودیان مهندس باغبانی و عضو هیأت علمی بازنشسته مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان:

عاطفه داوودیان فرزند مرحوم محمد امین داوودیان و مرحومه زینب امیرراد در سال ۱۳۳۳ در اوز به دنیا آمد.

وی تحصیلات خود را تا سوم دبستان در اوز گذرانید. پس از آن ادامه تحصیل را تا مقطع دیپلم در بندرعباس به پایان رساند و در سال ۱۳۵۱ وارد دانشکده کشاورزی دانشگاه جندی شاپور اهواز شد. در سال ۱۳۵۵ مدرک لیسانس خود را از این دانشگاه در رشته مهندسی باغبانی کسب کرد.

طی سالهای ۱۳۵۶ تا ۱۳۷۱ به عنوان محقق در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب و در سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶ در سمت رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان انجام وظیفه نمود. که حاصل آن قطعات تحقیقی و باغ مادری نخل خرما در ایستگاههای میناب و حاجی آباد بود که نتایج آن در قالب مقالات، نشریات، سخنرانی ها و دستاورد حاصل از این نتایج در کنفرانس های داخلی و بین المللی ارائه شده است. ا این نتایج در کارگاه‌های آموزشی و مبانی توصیه مناسب و اصولی ارقام تجاری خرما به نخل کاران جهت احداث نخلستان استان هرمزگان با توجه به شرایط آب و هوایی در کلیه مناطق استان بوده است.

وی در سال ۱۳۸۰ موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران شد.

این محقق نخل خرما و عضو هیئت علمی بازنشسته مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان در سال ۱۳۸۷ به افتخار بازنشستگی نائل آمد و در حال حاضر به عنوان مشاور در امور باغبانی با گرایش های میوه های گرمسیری نخل، خرما ،انبه و … در استان های خرما خیز کشور و همچنین به عنوان مشاور طراحی و اجرای فضای سبز در مناطق جنوبی فعالیت دارد.

مهندس داوودیان از پیوند خود با آقای مهندس حسن سماوی دارای ۳ فرزند با تحصیلات عالیه است.

گزارش: فایزه رضائی / ۱۳ شهریور ۱۳۹۹