محیط زیست و حسابداری آن

این مقاله برگرفته از نظرها و تحلیل های شخصی نگارنده می باشد و هرگونه انتقاد یا راهنمایی در خصوص آن را با جان و دل پذیرا می باشم.

آمنه روستا، مدیر مالی دانشگاه آزاد و عضو هیأت تحریریه فصل نامه با پیام دانش اوز:

سال ها پیش وقتی با خانواده به صحرا و دل طبیعت می رفتیم شاید کمتر صحبت از محیط زیست و نگهداری آن بود. امروزه با داشتن انجمن های مختلف و فعالیت افراد دلسوز خوشحالم که مردم به آگاهی نسبی جهت حفظ محیط زیست خود رسیده اند. البته، خوب که فکر می کنم می بینم در گذشته مردم سبک زندگی شان به گونه ای بود که شاید نیاز به تذکر برای حفظ محیط زیست کمتر به چشم میخورد و احساس می شد. نمونه های آن هم این است که در آن زمان ظرف هایی که برای صرف غذا و یا تنقلات و میوه استفاده می شد هیچکدام یکبار مصرف نبودند حتی سفره هایی که در صحرا پهن می کردیم و غذا می خوردیم هم یکبار مصرف نبودند و طبیعت زیبا بود.

شاید چیزی که باعث به خطر افتادن محیط زیستمان شده همین پیشرفت فناوری است که به سرعت در حال عبور از سدها و مرزها است ولی خود انسان و طریقه استفاده از آن ها شاید به کندی دارد مسیر خود را طی می کند.

شاید هر شخصی به ازای کوچکترین چیزی که از نظر خود آن را ناچیز می بیند و در طبیعت رها می کند به این فکر می کرد که با آن ضربه ای به محیط و سلامتی خود و فرزندان وارد می کند بیشتر به فکر حفظ محیط اطرافمان می افتاد.

در عصر حاضر با توجه به وجود برخی محدودیت های زیست محیطی به ویژه در تجارت جهانی و تنگ شدن عرصه رقابت، همگان بر این موضوع توافق دارند که مدیران واحدهای تجاری تحت فشار فزایندهای هستند که نه تنها باید هزینه های عملیاتی را کاهش دهند بلکه باید تاثیرات زیست محیطی حاصل از فعالیت های عملیاتی خود را نیز به حداقل برسانند. این اعمال فشار از طرف سهام داران، دولت، رسانه های گروهی، مصرف کنندگان و غیره اعمال می شود.

شرکت ها برای کاهش تاثیرات زیست محیطی فعالیت های عملیاتی خود چاره ای جز این ندارند که اطلاعات مربوط به هزینه های زیست محیطی را نیز در حسابها و تصمیمهای خود وارد کنند. اما با وجود اندازه و اهمیت خیلی زیاد هزینه های زیست محیطی، مدیران این هزینه ها را نادیده می گیرند. زیرا اطلاعات ارائه شده توسط سیستم حسابداری سنتی در این زمینه عموما ناقص، غیرقابل فهم و نامربوط بوده است.استفاده از حسابداری زیست محیطی سازمان را به ابزاری مجهز می کند که در سیستم حسابداری سنتی تجدید نظر کرده و آن را به گونه ای اصلاح نماید که بتواند حلقه ای ارتباطی بین مدیران زیست محیطی و حسابداران ایجاد کند و با کنار هم قرار دادن این دو گروه بتواند به سویی حرکت کنند که در آینده هم عملکرد مالی و هم عملکرد زیست محیطی شرکت بهتر شود (سجادی و جلیلی؛ ۱۳۸۶).

محیط زیست به حدی مهم است که در رشته حسابداری برای آن سرفصلی تحت عنوان حسابداری محیط زیست ارائه شده که البته این مقوله نادیده گرفته شده است. اگر تمامی شرکتها و کارخانه هایی که با مواد آلاینده خود به محیطمان آسیب می رسانند هزینه های زیست محیطی را در حساب های خود جا می دادند و حسابداری محیط زیست را اعمال می کردند شاید به دلیل هزینه ای که متحمل می شوند در نحوه مدیریت خود در استفاده از ماشین آلات و تجهیزات خود تجدیدنظر می کردند.

چه خوب می شود اگر حسابداری محیط زیست جدی گرفته شود و یا حتی آن را اجباری کنیم تا شاید شرکتها و کارخانه های مختلف با دیدن هزینه هایی که به دلیل ضربه زدن به محیطمان متحمل می شوند زمینی که در آن زندگی می کنیم بیشتر ضربه نخورد و برای آیندگان نیز باقی بماند چون وقتی صحبت از هزینه و ضرر و زیان مالی باشد مدیریت نیز ناچار به تغییر رویه خود می شود.

منبع: شماره هشتم فصل نامه با پیام دانش اوز