اوز، دارای اقلیمی گرم و خشک است میزان نزول بارندگی اندک و متوسط بارندگی بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلی متر و حداکثر دمای هوا ۴۸ و حداقل صفر درجه و تبخیر و تعریق حدود ۳ هزار ۵۰۰ میلی متر است. دوره ابرناکی در این منطقه حداکثر ۶۵ روز است. فصول چهارگانه در تقویم جلالی را نمی توان به این منطقه و مناطق مجاور اشاعه داد. چون اگر هم بارندگی به حدکافی ببارد. اسفندماه که یکی از ماههای زمستان در تقویم جلالی است در منطقه اوز آغاز بهار بوده و کوهها و دشت ها پوشیده از گل و گیاهان می شود. و بطورکلی اسفند پایان سرما و شروع بهار دلچسب و دلپذیر است. بویژه اگر باران کافی باریده باشد. شبهای اسفندماه مردم منطقه از بوی گلهای بهاری بویژه شب بو سرمست می شوند. و تو گویی وارد گلستان شده ای و این بهار زیبا چه زود در اردیبهشت ماه پایان یافته و دیگر اثری از از بهار نمایان نیست.
حتی گندمکاران محصول خویش را در اردیبهشت ماه درو کرده و فارغ شده اند. و گرما و پشه های ریز در این ماه بیداد کرده و مردم صبور و علاقمند به آب و آبادی و سبزه را نارحت می کنند. بهرحال اوز دارای زمستانی کوتاه و تابستان طولانی است.
یکی از توانمندترین هواشناسان سنتی در منطقه اوز را می توان سالخوردگان دیم کار گندم و جو دانست. تجربه این افراد را می توان به عنوان دانش و علم آنان به حساب آورد. و همگان نیز از علم و دانش آنان بهره مند شده و اطاعت می کردند.
روشهای متفاوتی برای پیش بینی هواشناسی وجود داشت که مهم ترین آنان عبارتند از:
۱ -رطوبت پنبه، صاحب نظران بومی و قدیمی در اولین شب مهرماه که به آن میزان می گفتند مقداری پنبه را در بالاترین نقطه ساختمان می نهادند و بامدادان بعد از اقامه نماز صبح به سراغ پنبه رفته و آن را لمس کرده و یا به صورت خویش می مالیدند تا میزان رطوبت پنبه را بدانند و از این میزان رطوبت که در پنبه وجود داشت و با توجه به سالهای تجربه خود پیش بینی می کردند. که آیا سال پیش رو دارای بارندگی خواهد بود یا نه؟ و اعلام نظر این ریش سفیدان و با تجربه ها می توانست به عنوان مدرکی مستند برای کشت و زرع در سال زراعی همان سال باشد.
۲ -مزیری، پرنده زیبا و پرجنب و جوش به نام «مزیرنه» که از خانواده دم جنبانک است در منطقه وجود دارد. که اگر در آغاز سال زراعی به تنهایی دیده شود می گویند امسال مزیری به تنهایی شخم می زند. بنابراین بارندگی نخواهیم داشت ولی اگر مزیرنه به صورت جفت بودند یعنی دو تا پرنده با هم باشند دیم کاران و کشاورزان با خرسندی می گویند چون مزیرنه دوتائی با هم شخم می زنند. بنابراین سالی پر باران در پیش است و مردم شروع به کشت و زرع می کردند.
منبع مقاله از: فرهنگ مردم شماره ۴۰ زمستان ۹۰ نوشته حسن هوشمند
منبع : عصراوز
دیدگاه بگذارید