خاموشی استاد باستانی پاریزی (به قلم آقای محمدصدیق پیرزاد)

پنجم فروردین ۹۳ در حالی که در شیراز بیمارداری  می کردم و به سبب جراحی قلب باز همسرم در بیمارستان بوده و شنیدم که استاد دکتر باستانی پاریزی از میان ما رفته است. از آنجا که به نوشته ها، مقالات و کتب این استاد بزرگوار علاقمندم، لازم دانستم بدون فوت وقت و این دست و آن دست کردن یعنی در همین فروردین ماه خلاصه ای از زندگانی و اقداماتش تقدیم خوانندگان محترم عصر اوز نمایم.

 طوری که از نوشته ها بر می آید، استاد دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی مورخ، ادیب، شاعر، موسیقی دان و بذله گو در سوم دی ماه ۱۳۰۴ خورشیدی در روستای پاریز از توابع سیرجان کرمان پا به عرصه وجود گذاشته است. عمر ۸۹ ساله این اندیشمند قابل ستایش در برهه هانی سپری گشته که شمه ای از آن چنین می توان گفت: تحصیلات دوران ابتدایی اش در همان پاریز تمام کرده و گویا از محضر پدر ارجمندش مرحوم حاج آخوند پاریزی نیز بهره برده است.

پس از دو سال ترک تحصیل اجباری سال ۱۳۲۰ وارد کرمان می شود. در دانشسرای مقدماتی به تحصیل ادامه می دهد و پس از اخذ دیپلم سال ۱۳۲۵ جهت ادامه تحصیل به تهران رفته در سال ۱۳۲۶ در دانشگاه تهران در رشته تاریخ، تحصیلات خود را پی می گیرد. در سال ۱۳۳۰ از دانشگاه فوق الذکر فارغ التحصیل و برای انجام تعهد دبیری به کرمان بازگشت و تا سال ۱۳۳۷ که در آزمون دکترای تاریخ پذیرفته شد در کرمان اقامت گزید.

وی دوره دکترای تاریخ را هم در دانشگاه تهران گذراند و با ارائه پایان نامه ای، دانشنامه دکترای خود را دریافت کرد و از سال ۱۳۳۸ کار خود را در دانشگاه تهران با مدیریت مجله داخلی دانشکده ادبیات شروع کرد و تا سال ۱۳۸۷ استاد تمام وقت دانشگاه تهران بود. فعالیت های فرهنگی او از همان دوران کودکی و نوجوانی در پاریز شروع و با خواندن نشریاتی مانند حبل المتین، مهر و… برانگیخته شد.

 اولین نوشته اش در جراید آن زمان مقاله ای بود باعنوان «تقصیر با مردان است نه زنان» که در سال ۱۳۲۱ در مجله بیداری کرمان چاپ شد. پس از آن به عنوان نویسنده و مترجم خود نمایی کرد و اولین کتاب او با عنوان « پیغمبر دزدان» در سال ۱۳۲۴ گویا این کتاب تاکنون ۱۶ بار تجدید چاپ شده است.

استاد باستانی به عدد هفت علاقمند بود و عنوان چند تا از کتابهایش از جمله آسیای هفت سنگ، خاتون هفت قلعه و کوچه هفت پیچ این مطلب را به ثبوت می رساند. دکتر پاریزی علاوه بر مقالات و انتشارات کتب تاریخی و اجتماعی شعر هم می سرود. طوری که معلوم است مجموع کتبی که خود نوشته یا ترجمه کرده است به عدد شصت می رسد.

به طوری که رسانه های داخلی گزارش کرده اند پیکر پاک استاد پاریزی صبح پنجشنبه ۷ فروردین ۹۳ از مقابل دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران تشییع و به قطعه ۲۵۰ بهشت زهرا(س) بدرقه و با حضور فرزندانش دکتر حمیده و مهندس حمید باستانی پاریزی به خاک سپرده شد.

در ادامه یادآور می شوم استاد دکتر پاریزی، استادی خستگی ناپذیر بود که شاگردان زیادی در گروه تاریخ دانشگاه تهران پرورش داد و مردم شریف و فرهنگ دوست ایران زمین نیز حدود نیم قرن از تلاش های این استاد استفاده کردند. استاد پاریزی به لارستان و اوز نیز علاقمند بود و در بعضی از مقالاتش از اوز نام برده از جمله در مقاله ای در شمال روستای هود بخش اوز نام برده است.

خلاصه عرض شود آنهایی که به نوشته های استاد پاریزی آشنایند تایید می کنند که دکتر پاریزی طبعی بلند با عزت نفس و زبانی شیوا با قلمی توانا بود. دکتر منوچهر ستوده در متنی که نوشته و بر مزار دکتر پاریزی قرائت شده چنین می گوید: ستاره دیگری از آسمان علم و ادب ایران خاموش شد. دوست قدیمی و یاور صمیمی ام دکتر محمدابراهیم باستانی پاریزی به راستی نادره مردی از نادره مردان روزگار بود. و سرانجام می سراید: